De Bijlokesite in Gent: een energetische transformatie voor een duurzame toekomst
De Bijlokesite in Gent, doordrenkt van een rijke geschiedenis en gevarieerde architectuur, vormt een unieke uitdaging in de zoektocht naar een duurzame toekomst. De diversiteit in het gebruik, de eigendom en de leeftijd van de gebouwen op de site maakt het energetisch optimaliseren en fossielvrij verwarmen een complexe taak. Desondanks bundelen de Stad Gent en Hogeschool Gent hun krachten om een doordacht plan op te stellen, met speciale aandacht voor de historische context en erfgoedwaarde van de gebouwen.
OPDRACHTGEVER
Stadsbestuur Gent
LOCATIE
Gent
PERIODE STUDIE
okt 2023
referentie
23015.003
De Bijlokesite in Gent: een energetische transformatie voor een duurzame toekomst
De Bijlokesite in Gent, doordrenkt van een rijke geschiedenis en gevarieerde architectuur, vormt een unieke uitdaging in de zoektocht naar een duurzame toekomst. De diversiteit in het gebruik, de eigendom en de leeftijd van de gebouwen op de site maakt het energetisch optimaliseren en fossielvrij verwarmen een complexe taak. Desondanks bundelen de Stad Gent en Hogeschool Gent hun krachten om een doordacht plan op te stellen, met speciale aandacht voor de historische context en erfgoedwaarde van de gebouwen.
Historische context en erfgoedwaarde
De Bijlokesite in Gent is een lappendeken van zeer waardevolle historische gebouwen met uiteenlopende functies en leeftijden. Op de site bevinden zich onder andere Muziekcentrum De Bijloke in het 13de eeuwse ziekenhuis, het stadsmuseum STAM in de 14de eeuwse abdijgebouwen en het 17de eeuwse kloostergebouw, het KASK en Conservatorium in de historische gebouwen van het oude stadsziekenhuis uit de 19de eeuw,… Door de hoge leeftijd van de gebouwen is het energieverbruik echter zeer hoog. Bovendien is er vandaag een sterk verouderd gedeeld verwarmingssysteem op de site. De uitdaging is om site aan te pakken zonder afbreuk te doen aan de erfgoedwaarde en de unieke historische atmosfeer te behouden.
Integratie van duurzame energiebronnen
In 2023-2024 voerde Ingenium in opdracht van de stad Gent en de HOGENT een energiemasterplanstudie uit voor deze prachtige en bijzondere site.
De doelstelling van deze studie was het opstellen van een langetermijnvisie en -energieconcept en een gefaseerd investeringsplan voor de site: het streven naar een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot, fossielvrije verwarming, verbeterd binnencomfort, verhoogde hernieuwbare energieproductie en het klaarmaken van de gebouwen voor de komende vijftig jaar.
Tijdens dit proces werd op basis van het technisch, energetisch, financieel en ruimtelijk doorrekenen van een aantal scenario’s een langetermijndoel vastgelegd, met tussenstappen om te voldoen aan wettelijke verplichtingen op korte termijn, zoals het EPC NR energielabel, verplichte PV-installaties, en renovatieverplichtingen. Dit steeds in nauw overleg met de stad Gent en de HOGENT, de beheerders en gebruikers van de site en de betrokken stedelijke diensten.
Langetermijnvisie en -concept
Een belangrijke stap van deze energiemasterplanstudie voor de Bijlokesite was het in kaart brengen van de mogelijkheden voor fossielvrije verwarming, een heuse uitdaging voor deze site. Het is een evenwichtsoefening tussen bouwschilingrepen met respect voor de erfgoedwaarde en de warmteafgifte (radiatoren, vloerverwarming, convectoren) om zo te komen tot aanvaardbare watertemperaturen voor warmtepompen. Fossielvrij verwarmen betekent daarnaast enerzijds een afweging tussen diverse warmtebronnen voor de warmtepompen en anderzijds de afweging tussen warmteproductie per gebouw of voor de hele site. Er werd bijvoorbeeld gezocht naar het potentieel van combinaties voor ondiepe geothermie (niet eenvoudig in een archeologisch rijk gebied), riothermie, aquathermie en de buitenlucht. De stad en de HOGENT bekijken nu op basis van de energiemasterplanstudie de praktische stappen om de eerste investeringsfase te doen, met belangrijke impact op het EPC-NR-label.
Bijlokesite op basis van eigen inschattingen van het renovatiepotentieel van deze gebouwen
(na intensief overleg met de HOGent, de stad en de dienst erfgoed van de stad
De Bijlokesite in Gent: een energetische transformatie voor een duurzame toekomst
De Bijlokesite in Gent, doordrenkt van een rijke geschiedenis en gevarieerde architectuur, vormt een unieke uitdaging in de zoektocht naar een duurzame toekomst. De diversiteit in het gebruik, de eigendom en de leeftijd van de gebouwen op de site maakt het energetisch optimaliseren en fossielvrij verwarmen een complexe taak. Desondanks bundelen de Stad Gent en Hogeschool Gent hun krachten om een doordacht plan op te stellen, met speciale aandacht voor de historische context en erfgoedwaarde van de gebouwen.
OPDRACHTGEVER
Stadsbestuur Gent
LOCATIE
Gent
PERIODE STUDIE
okt 2023
referentie
23015.003
De Bijlokesite in Gent: een energetische transformatie voor een duurzame toekomst
De Bijlokesite in Gent, doordrenkt van een rijke geschiedenis en gevarieerde architectuur, vormt een unieke uitdaging in de zoektocht naar een duurzame toekomst. De diversiteit in het gebruik, de eigendom en de leeftijd van de gebouwen op de site maakt het energetisch optimaliseren en fossielvrij verwarmen een complexe taak. Desondanks bundelen de Stad Gent en Hogeschool Gent hun krachten om een doordacht plan op te stellen, met speciale aandacht voor de historische context en erfgoedwaarde van de gebouwen.
Historische context en erfgoedwaarde
De Bijlokesite in Gent is een lappendeken van zeer waardevolle historische gebouwen met uiteenlopende functies en leeftijden. Op de site bevinden zich onder andere Muziekcentrum De Bijloke in het 13de eeuwse ziekenhuis, het stadsmuseum STAM in de 14de eeuwse abdijgebouwen en het 17de eeuwse kloostergebouw, het KASK en Conservatorium in de historische gebouwen van het oude stadsziekenhuis uit de 19de eeuw,… Door de hoge leeftijd van de gebouwen is het energieverbruik echter zeer hoog. Bovendien is er vandaag een sterk verouderd gedeeld verwarmingssysteem op de site. De uitdaging is om site aan te pakken zonder afbreuk te doen aan de erfgoedwaarde en de unieke historische atmosfeer te behouden.
Integratie van duurzame energiebronnen
In 2023-2024 voerde Ingenium in opdracht van de stad Gent en de HOGENT een energiemasterplanstudie uit voor deze prachtige en bijzondere site.
De doelstelling van deze studie was het opstellen van een langetermijnvisie en -energieconcept en een gefaseerd investeringsplan voor de site: het streven naar een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot, fossielvrije verwarming, verbeterd binnencomfort, verhoogde hernieuwbare energieproductie en het klaarmaken van de gebouwen voor de komende vijftig jaar.
Tijdens dit proces werd op basis van het technisch, energetisch, financieel en ruimtelijk doorrekenen van een aantal scenario’s een langetermijndoel vastgelegd, met tussenstappen om te voldoen aan wettelijke verplichtingen op korte termijn, zoals het EPC NR energielabel, verplichte PV-installaties, en renovatieverplichtingen. Dit steeds in nauw overleg met de stad Gent en de HOGENT, de beheerders en gebruikers van de site en de betrokken stedelijke diensten.
Langetermijnvisie en -concept
Een belangrijke stap van deze energiemasterplanstudie voor de Bijlokesite was het in kaart brengen van de mogelijkheden voor fossielvrije verwarming, een heuse uitdaging voor deze site. Het is een evenwichtsoefening tussen bouwschilingrepen met respect voor de erfgoedwaarde en de warmteafgifte (radiatoren, vloerverwarming, convectoren) om zo te komen tot aanvaardbare watertemperaturen voor warmtepompen. Fossielvrij verwarmen betekent daarnaast enerzijds een afweging tussen diverse warmtebronnen voor de warmtepompen en anderzijds de afweging tussen warmteproductie per gebouw of voor de hele site. Er werd bijvoorbeeld gezocht naar het potentieel van combinaties voor ondiepe geothermie (niet eenvoudig in een archeologisch rijk gebied), riothermie, aquathermie en de buitenlucht. De stad en de HOGENT bekijken nu op basis van de energiemasterplanstudie de praktische stappen om de eerste investeringsfase te doen, met belangrijke impact op het EPC-NR-label.
Bijlokesite op basis van eigen inschattingen van het renovatiepotentieel van deze gebouwen
(na intensief overleg met de HOGent, de stad en de dienst erfgoed van de stad
Ook gebeten door
slimme technologie?
Kom bij ons grenzen verleggen en maak mee het verschil in onze toonaangevende projecten.