Ighor Van De Vyver
Beleidsadviseur over het thema fossielvrije warmte en trekker van de warmtestrategie bij het team Klimaat
“Team Klimaat is een onderdeel van de afdeling Strategie & ICT van de Stad Mechelen. We stelden mee het Klimaatactieplan van de stad op dat bepaalt dat we klimaatneutraal willen zijn tegen 2050, en zijn ook betrokken bij tal van Europese projecten, onder meer over energiezuinige woningrenovaties en over hernieuwbare energie. In dat laatste past het SHIFFT-project over hernieuwbare warmte. Die projecten zorgen ervoor dat de stad zijn ambitie kan realiseren. Zo groeide team klimaat uit tot een team met meer dan tien collega’s.”
“Ik leerde Ingenium kennen toen we studies in gang zetten voor een warmtestrategie. De centrale vraag daarbij: hoe kunnen we in 2050 álle gebouwen in Mechelen verwarmen zonder stookolie of gas? In het najaar van 2020 zochten we technische ondersteuning en expertise om de warmtevraag en de mogelijke bronnen van hernieuwbare warmte in kaart te brengen. Die opdracht werd uitgevoerd door Ingenium, dat daarvoor samenwerkte met participatie-expert Annick Vanhove (voor Levuur, en sinds augustus 2021 voor Contutti). Voor ons was het een eerste stap naar een lokaal warmtebeleid, dat we nog volop verder aan het uitwerken zijn. De studie leverde heel wat kaartmateriaal op, en een basis voor warmtezonering. Zo weten we voor elke zone wat de meest wenselijke technische oplossing is – renoveren met warmtepomp of een warmtenet – en wat de maatschappelijk kost daarvan is. Die opdracht is ondertussen ook uitgebreid: Ingenium en Contutti gaan workshops opzetten met lokale experten om effectief van visievorming naar concrete actieplannen en een realistisch beleidsplan te gaan om onze ambitie te realiseren.”
“Een tweede studie waarvoor Ingenium werd geselecteerd, gaat over Ragheno: een voormalige brownfieldsite achter het station. Het is met 2.500 woningen en ruim 100.000 m2 kantooroppervlakte het grootste stadsontwikkelingsproject in Mechelen. Ingenium diende samen met Sumaqua en Opus 25 een voorstel in voor een grootschalig energieconcept op basis van duurzame warmte. Dat wordt nu verder onderzocht. Een derde studie gaat over de Klimaatwijk – Mechelse Vesten. In de zomer werden we door Labo Ruimte (Departement Omgeving + Team Vlaams Bouwmeester) van de Vlaamse overheid geselecteerd als 1 van de 3 pilootprojecten voor een klimaatwijk. Wij willen onderzoeken of een warmtenet mogelijk is langs onze Mechelse Vesten, inclusief de collectieve renovatie van appartementsgebouwen langs dat tracé. Om dat onderzoek te doen, zochten we een heel multidisciplinair team. Het voorstel van consortium dat bestaat uit Ingenium, Levuur, Atelier Horizon, Bureau Bouwtechniek en Meta Advocaten haalde het, en het rapport is ondertussen opgeleverd. Het zijn 3 heel ambitieuze studies, en zeker dit laatste is heel belangrijk en strategisch. Want een warmtenet aanleggen in bestaand stadsweefsel is niet evident. Maar omdat de Vesten eenrichtingsverkeer worden, is dat herinrichtingsproject een mooie opportuniteit om te kijken of daar geen warmtenet mee in de grond kan.”
“In zo’n projecten zijn wij als stad op zoek naar expertise. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Roeselare of Brugge, die al vele decennia ervaring hebben met warmtenetten, is dit voor ons heel nieuwe materie. We voelden ons dus wel onzeker, en zochten deskundig advies. De kennis van Ingenium over warmtenetten is enorm. Ze zijn ook heel aanwezig in dit vakgebied. We zetten nu onze eerste stappen in werkgroepen die het beleid bij de hógere overheden vormgeven, en ook daar komen we telkens de experten van Ingenium tegen. Het geeft vertrouwen dat ze weten waarover ze spreken. Als je een vraag stelt, krijg je er altijd een heel gefundeerd antwoord op.”
“Wat me ook opviel, is hoe goed ze de Mechelse context kennen. Eerder werkten ze al mee aan energie- en duurzaamheidsprojecten rond onder meer de Komet-site, de nieuwe stadswijk Keerdok, het Sint-Maartensziekenhuis en de woonontwikkeling Kantvelde. Dat vond ik heel belangrijk.”
“Wat eigen is aan Ingenium, is dat ze telkens vertrekken van een multidisciplinaire aanpak. Voor elk van de drie projecten die we de afgelopen twee jaar hebben opgezet, konden ze telkens goed inschatten welke partners met complementaire expertise de meest geschikte zijn om tot het beste resultaat te komen. Die mogelijkheid om in een multidisciplinaire context te werken, was absoluut een meerwaarde. Bovendien had ik ook altijd het gevoel dat we meer een sámenwerking hadden en mee een team vormden dan dat het een relatie opdrachtgever/-nemer was. Het zijn héél complexe thema’s. Dan is het fijn om samen die opdrachten aan te gaan en te voelen dat dit goed zit, en dat ook zij de samenwerking met óns waardeerden. We vinden het belangrijk dat wie met ons samenwerkt, dat ook gráág doet.” (lacht)
“Onze studies zijn opgestart in het coronatijdperk. Het waren dus geen gemakkelijke omstandigheden. Ik heb Joris van Ingenium sinds de opstart in 2020 maar enkele keren gezien, in het najaar van 2022. Het was dus vooral op afstand en digitaal, maar dat lukte wel. We hadden een goeie verstandhouding. En als er al eens iets gevoelig lag, namen we de telefoon om dat uit te klaren. Er was een openheid om elkaars visie te horen, zowel zij naar ons toe, als omgekeerd.”
“De samenwerking met Ingenium is tot nu toe dus zeker altijd een meerwaarde voor ons gebleken. We overwegen nu trouwens om ons samen kandidaat te stellen voor een Europees project. Dus het is fijn dat we elkaar ook voor de tóekomst vinden.”
